آیا میدانید چرا آفت دهان ایجاد میشود و چگونه میتوانید از آن درمان کنید؟ آفت دهانی به عنوان یک مشکل شایع و قابل انتقال است که ممکن است هر فردی، بدون توجه به سن، با آن مواجه شود. این وضعیت آزاردهندهای است که میتواند توقعات و فعالیتهای روزانه را به چالش بکشد.
آفت دهان یکی از علائم متداولی است که ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود. این دلایل شامل عوامل خوراکی نامناسب، ویتامینها و مواد معدنی کمبود، استرس، ضعف سیستم ایمنی بدن، و عفونتهای قارچی یا ویروسی میشوند. در نتیجه، میتواند در دورههای مختلف زندگی هر فردی ایجاد شود.
آفت دهان یا زخم آفتی، به نوعی زخم کوچک و سطحی اطلاق میشود که معمولاً در بافت نرم داخل دهان، لبها، زیر زبان و روی غشای لثه ایجاد میشود. این نوع زخمها به زخمهای آفتی هم مشهور هستند. اغلب اندازه آفت دهان تا یک سانتیمتر است و شکل گرد یا بیضی دارند، رنگهای آن معمولاً سفید یا زرد هستند و دور آن قرمزی مشاهده میشود.
قبل از ظهور آفت دهان، ممکن است محیط دهان تحت تأثیر سوزش یا خارش قرار بگیرد. این زخمها معمولاً هنگام خوردن غذا یا صحبتکردن باعث درد و سوزش میشوند.
در صورت تجربهی مشابه یا افزایش در شدت زخمهای آفتی، توصیه میشود تا با پزشک خود مشاوره کنید و در صورت لزوم تشخیص دقیق و درمان مناسب را اخذ نمایید.
آفت دهانی در مقابل تاولهایی که ناشی از تب شدید در دهان یا زخمهایی با منشاء سرماخوردگی مثل تبخال هستند، هرگز به خارج از دهان گسترش نمییابند و به هیچ وجه در مناطق دیگر پخش نمی شوند
علت دقیق بروز آفت دهان هنوز به طور کامل مشخص نشده است، اما تحقیقات نشان میدهد که چندین عامل میتوانند به ایجاد این زخمها مش contribute کنند. از جمله دلایل شناختهشده برای بروز آفت دهان میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
همچنین، نقص ویتامینهای گروه B، روی، فولات (اسیدفولیک) و آهن نیز به ایجاد و پیشرفت آفت دهان کمک کنند.
در شرایط خاصی مانند ابتلا به ویروسهای تضعیفکننده سیستم ایمنی بدن مثل ویروس ایدز (HIV)، بیماریهای خودایمنی مانند بیماری سلیاک، کولیت زخمی، بیماری بهجت، این زخمها ممکن است بروز کنند. این موارد معمولاً همراه با وضعیتهایی هستند که سیستم ایمنی بدن تضعیف شده است و باعث افزایش شدت آفتها میشوند.
.
پرتراکتینی (آفت معمولی)، شایعترین نوع زخم دهانی است. این نوع زخم معمولاً کوچک و شکل بیضی دارد و لبههای آن قرمزرنگ میباشند. زخم پرتراکتینی میتواند بسیار دردناک باشد، بهویژه در زمان خوردن. اغلب طی یک تا دو هفته بهبود یافته و بدون ایجاد هیچ اثری به پایان میرسد.
آفت دهانی بزرگتر (آفتهای ماژور)، به اندازهی آفت دهانی کوچک شایع نیست. در این نوع آفت دهان، معمولاً زخمها مرزهای واضح و مشخصی دارند، اگرچه در صورت بزرگ شدن، ممکن است لبههای نامنظم و غیرمعمولی داشته باشند. این آفتها به زخمهای کوچکتر از نوع پرتراکتینی عمیقتر و بزرگتر هستند و معمولاً با درد شدید همراه میشوند. درمان آفتهای بزرگتر ممکن است تا شش تا هفت هفته به طول بیانجامد و ممکن است اثری از زخم پس از بهبود باقی بماند.
آفت دهانی شبه تبخال (هرپتیفرم Herpetiform)، نوعی آفت دهانی کمتر رایج است و اغلب در افراد مسن دیده میشود. این نوع آفت دهانی به شکل خوشهای از ۱۰ تا ۱۰۰ زخم کوچک ظاهر میشود، اگرچه در برخی مواقع ممکن است به صورت یک زخم بزرگ با لبههای نامنظم نیز ظاهر شود. اکثراً زخمهای این نوع آفت دهانی بهبود پیدا میکنند و در طی یک تا دو هفته بهبودی کامل را تجربه میکنند.
به طور کلی، سندرم آفت دهان ممکن است همراه با علائم رایجی مانند:
تب؛ ناراحتیهای عمومی و ناخوشایند؛ تورم غدد لنفاوی؛ همراه باشد.
همانطور که پیشتر اشاره شده، آفتهای دهانی اغلب اندازهی کوچکی دارند و معمولاً در مدت یک یا دو هفته به طور خودبهخودی بهبود مییابند. اگرچه حتی آفتهای کوچک هم معمولاً هفت تا ده روز طول میکشد تا بهبود یابند و در این مدت باعث درد و از طریق آن آزار برای فرد مبتلا میشوند.
شاید شما بدانید که راههای طبیعی بسیاری برای کاهش درد آفت دهان و تسریع در بهبود آن وجود دارد. در ادامه، ما به شما برخی از خوراکیها و روشهای درمان طبیعی و خانگی برای این عارضه را معرفی خواهیم کرد.
چگونه میتوان درمان آفت دهان را از طریق تغذیه بهبود داد؟
به خاطر داشته باشید که غذاهای سفت و خشک، مانند نان تست یا تهدیگهای سفت، ممکن است باعث آسیب به دهان یا تحریک زخمهای موجود شده و بدتر شود. همچنین، مصرف غذاهای تند و تحریککننده و مواد غذایی اسیدی مثل آبپرتقال باعث افزایش التهاب میشود، بنابراین توصیه میشود از آنها پرهیز کنید. استفاده از این نوع مواد غذایی ممکن است درد آفت دهانی را شدیدتر کند.
از مواد غذایی زیر می توانید استفاده کنید:
توصیه میشود که از محصولات حاوی “سدیم لاریل سولفات” در خمیردندانها و دهانشویهها بهطور کامل اجتناب کنید. این نوع مواد ممکن است به تشکیل و تجدیدآفتهای دهانی کمک کنند. یک مطالعه انجام شده در کشور نروژ نشان داده است که “سدیم لاریل سولفات” تأثیراتی بر روی لایههای اساسی غشاء داخلی دهان دارد و ممکن است باعث شیوع مجدد آفتهای دهانی در افراد مبتلا شود. بنابراین، توصیه میشود از محصولاتی که این ترکیب را شامل میشوند، استفاده ننمایید.
روشهای طبیعی برای درمان آفت دهان در منزل
در منزل، از بسیاری از موادی که در دسترس دارید، میتوانید برای درمان آفت دهان استفاده کنید. این مواد میتوانند بهصورت موضعی یا بهعنوان دهانشویه برای درمان آفتها مفید باشند.
تحقیقات نشان میدهد استفاده روزی ۴ بار از دهانشویهی شیرینبیان به کاهش درد آفت دهان کمک میکند. بیشتر افراد (۵۰ تا ۷۵ درصد) از روز اول تا سه روز بعد بهبود را تجربه کردهاند. برای تهیه دهانشویه، نصف قاشق چایخوری عصارهی شیرینبیان را با ۱/۴ فنجان آب گرم مخلوط کرده و روزی ۴ بار دهان را با آن شویید. همچنین، خوردن ۱ تا ۲ قرص شیرینبیان ۲۰۰ میلیگرمی در روز به تسکین درد کمک میکند. همچنین، استفاده از چای کیسهای شیرینبیان با قرار دادن آن بر آفت دهان به مدت ۱۰ دقیقه نتایج مثبتی خواهد داشت.
زمانی که با آفت دهان مواجه میشوید، مکعبهای کوچک یخ را مکیدن، به تسکین و کاهش سوزش و التهاب زخم کمک میکند. سردی یخ باعث کاهش جریان خون به ناحیهی آفت میشود و به این ترتیب درد و تورم آفت کاهش مییابد.
میتوانید با ترکیب سرکه سیب و آب گرم، دهانشویهای روزانه تهیه کنید که به بهبود آفت دهان کمک میکند. اسید استیک موجود در سرکه سیب میتواند باکتریهای ضار را از بین ببرد و همزمان باکتریهای مفید را تقویت کند. این روش میتواند به عنوان یک آنتیبیوتیک طبیعی برای درمان آفت دهان مفید باشد.
اگرچه نام “آب اکسیژنه” ممکن است شما را مضطرب کند، اما مخلوط کردن آب اکسیژنه و آب و استفاده موضعی از این محلول با گوشپاککن میتواند مفید باشد. ترکیب ۱/۴ فنجان آب اکسیژنه، ۱/۴ فنجان آب، ۱ قاشق چایخوری جوششیرین و نمک، دهانشویهای قویتر برای تسکین آفت دهان فراهم میکند. بعد از استفاده از این محلول، بهتر است تا یک ساعت هیچ غذا یا نوشیدنی مصرف نکنید تا از نتایج بهتری برخوردار شوید و مشکلی نداشته باشید.
یکی از گیاهان مفید برای تسکین درد آفت دهان، چای سیاه است. در صورت داشتن آفت دهان، میتوانید کیسهچای را مستقیماً بر روی زخم قرار داده و تسکین درد را تجربه کنید. همچنین، میتوانید چای خنک شده را به عنوان دهانشویه غرغره کنید. مواد تانن موجود در چای تأثیر مثبتی برای ترمیم زخمهای دهان دارند.
جوششیرین به عنوان یک ماده قلیایی، میتواند اسیدهایی که منجر به درد و سوزش در زمان آفت دهان میشوند را خنثی کند. همچنین، با از بینبردن باکتریها، میتواند به بهبود سریعتر آفت دهان کمک کند.
برای تهیه محلول، یک قاشق چایخوری جوششیرین را در نصف لیوان آب گرم حل کنید و دهانتان را با این محلول شستشو دهید.
بخاطر اینکه مادهی ژلهای درون برگهای آلوئهورا تسکین درد و بهبود زخمها را تسهیل میکند، این گیاه بهعنوان یک منبع کمکهای اولیه مشهور است. با استفاده از یک گوشپاککن، منطقهای که دچار آفت دهان است و محیط اطراف آن را خشک کنید. سپس یکی از برگهای آلوئهورا را برش داده و ژل داخلی آن را مستقیماً بر روی آفت دهان قرار دهید. این کار را به مراتب مورد نیاز تکرار کنید.
مقدار کمی از این مایع شیری رنگ را جمعآوری کنید و با آن دهانتان را شستشو دهید، این عمل میتواند خواص آنتیاکسیدانی منگنز را بهکار برده و اسیدهایی که به سوزش آفت دهان منجر میشوند را خنثی کند. همچنین، از یک گوشپاککن استفاده کرده و مایع را مستقیماً بر روی آفت دهان بمالید. ترکیب دیگری که ممکن است تأثیر بیشتری داشته باشد، مخلوط یک قاشق چایخوری شیرمنیزیم و ماده ضدآلرژی “دیفن هیدرامین” است.
مریمگلی یک گیاه است که قابلیت کشتن ویروسها و باکتریها را داراست و میتواند به کاهش التهاب کمک کند. برای استفاده از آن، دو قاشق چایخوری مریمگلی خشک را در یک فنجان آب جوش قرار داده و اجازه دهید آب سرد شود. این محلول را میتوانید بهعنوان دهانشویه، دو تا سه بار در روز استفاده کنید. حتماً اطمینان حاصل کنید که محلول به خوبی آفت دهان را شستشو دهد.
این محلول ساده و متداول که بسیار کارآمد است، میتواند به طور قابل توجهای به بهبود آفت دهان کمک کند. شستشوی دهان با محلول آب نمک به مدت ۳۰ ثانیه با افزایش غلظت کلرید سدیم و بهبود جمعکردن غشاء اطراف آفت دهان، میتواند به بهبود آبسهها و زخمهای باز مانند آفت دهان کمک کند.
یک کپسول ویتامین E را باز کرده و محتوای مایع آن را به طور مستقیم روی آفت دهان بمالید. روغن حاوی ویتامین E مانند یک لایه محافظ روی زخم ایجاد میکند و از عفونت آن جلوگیری میکند. این عمل باعث ارتقاء روند بهبود و درمان سریعتر آفت دهانی میشود.
در کدام شرایط به پزشک مراجعه کنیم؟
حتما به خاطر داشته باشید که در صورتی که آفت دهان شما همراه با علائمی مانند تب، اسهال، سردرد یا بثورات پوستی باشد، یا زخمهای غیرمعمولی و بزرگ داشته باشید و به مدت بیش از دو هفته بهبود نیابند، حتما باید به پزشک مراجعه کنید.
همچنین، اگر به طور مکرر دچار آفت دهان شده و به خصوص اگر پیش از بروز آفت دچار مشکلات یا التهابات دهانی شدهاید، باید به پزشک مراجعه کنید. دندانپزشک نیز میتواند به شما کمک کند، به خصوص اگر دندانی در دهانتان شکسته یا تیز باشد و آفت دهانتان را تحریک میکند.
از تجربیاتتان در مواجهه با آفت دهان و درمان آن بگویید و ترفندها و راهحلهای خود را با ما به اشتراک بگذارید.
اخطار! این محتوا صرفاً به منظور اطلاعات آموزشی ارائه شده است و برای استفاده از آن، توصیه میشود که حتماً با یک پزشک یا تخصص مرتبط مشورت نمایید.